درباره شومینه بدانید

شومینه در فرهنگ ما جزء وسایل لوکس منزل به‌حساب می‌آید. زیرا شومینه علاوه بر گرمادهی، جنبه تزئینی و تجملاتی دارد. البته جنبه تجملاتی‌اش به جنبه‌ی گرمادهی‌اش غلبه دارد. معمولاً در خانه‌های لوکس، شومینه نصب می‌کنند تا به زیبایی و ارزش خانه بیافزایند.

اما در کنار کاربرد دکوری شومینه، هر از گاهی این سوال مطرح می‌شود که آیا این شومینه می‌تواند در فصل سرما، گرمای موردنیاز محیط را تأمین کند یا خیر؟ سؤالاتی از این‌ دست بسیارند و ما در این مطلب قصد داریم هر آنچه لازم است در رابطه با شومینه بدانید را با شما در میان بگذاریم. هدف ما در این مقاله ونداد تجهیز این است که شما با خواندن این مطلب، بهتر و راحت‌تر بتوانید نسبت به تهیه شومینه و استفاده از آن تصمیم بگیرید.

شومینه چیست؟

هیمه سوز، که در اصطلاح عمومی به شومینه معروف است، در‌ واقع یک ساختار معماری درون دیوار است که با نگه‌داشتن آتش، به سیستم گرمایشی و تأمین هوای گرم محیط کمک می‌کند. البته در گذشته شومینه علاوه بر گرمادهی، برای پخت‌وپز هم مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما این روز‌ها علاوه بر کاربرد گرمادهی‌اش، اغلب از شومینه به‌عنوان یک وسیله تزئینی و بخشی از دکوراسیون داخلی نگاه می‌کنند.

شومینه چه اجزائی دارد؟

اجزاء اصلی شومینه عبارت‌اند از:

سطح شومینه: به قسمت جلویی شومینه‌ها که غیرقابل اشتعال هم هستند، سطح شومینه می‌گویند. این قسمت می‌تواند بنا به سلیقه، کوچک‌تر و یا بزرگ‌تر ساخته شود. گاهی آن را مطابق با دکوراسیون داخلی ساختمان شکل و فرم می‌دهند و گاهی برای بزرگ‌تر جلوه دادن محیط خانه، سطح شومینه را تا جایی که امکان دارد کوچک می‌سازند.

آتشدان: به قسمتی که آتش در آن روشن می‌شود آتشدان می‌گویند.

دودکش: ابعاد یک دودکش را باید بر اساس نوع شومینه و اندازه آن معین کرد. به ‌عنوان‌ مثال اگر در شومینه‌های چوبی ابعاد دودکش مناسب نباشد، دود به درون اتاق برمی‌گردد و کل محیط را بوی دود فرا می‌گیرد. البته امروزه بعضی از شومینه‌های جدید ژلاتینی نیازی به دودکش ندارند.

شومینه چه انواعی دارد؟

شومینه‌ها بسیار متنوع‌اند. در ادامه چند مدل از انواع شومینه‌ها را معرفی خواهیم کرد:

شومینه هیزمی: شومینه‌های هیزمی همان شومینه‌های اصیل هستند. این مدل قدیمی‌ترین نوع شومینه است که در آن از چوب به عنوان سوخت برای گرمایش محیط استفاده می‌شود. در شومینه‌های چوبی امکان کم‌وزیاد کردن شعله وجود ندارد، پس طبیعی است که گرمای ایجادشده در آن‌ها، به راحتی قابل کنترل نیست. تمیز کردن شومینه‌های هیزمی نیز به دلیل دوده و خاکستر زیادی که به اطراف منتقل می‌شود، کار دشواری است. اما آرامش خاصی که شومینه هیزمی به محیط می‌دهد غیر قابل‌ انکار است.

شومینه گازی: شومینه‌های گازی، همان‌طور که از نامشان مشخص است، از گاز به عنوان سوخت‌شان استفاده می‌کنند. با اینکه شعله این شومینه‌ها آرامش و دلپذیری شومینه‌های هیزمی را ندارد، اما به این دلیل که غبار و خاکستر در محیط پراکنده نمی‌کنند، دوده تولید نمی‌کنند، و محیط را تمیز نگه می‌دارند، جایگزین مناسبی برای شومینه‌های چوبی محسوب می‌شوند. شومینه‌های گازی، محیط را با سرعت بیشتری گرم می‌کنند و به‌سرعت هم خاموش می‌شوند.

شومینه برقی: این شومینه‌ها حرارت خود را از طریق جریان برق تأمین می‌کنند. شومینه‌های برقی شعله‌های واقعی دارند که می‌توان آن‌ها را کم‌وزیاد کرد. آن‌ها بسیار مقرون به صرفه هستند و حتی به دلیل اینکه نیازی به بررسی و سرویس دریچه و یا لوله گاز ندارند، هزینه تعمیر و نگهداری چندانی را هم تحمیل نمی‌کنند.

شومینه الکل سوز: شومینه‌های الکل سوز نصب راحتی دارند و سوخت آن‌ها از اتانول تأمین می‌شود. این شومینه‌ها بسیار متنوع هستند و می‌توان آن‌ها را به راحتی با هر مدل دکوراسیون داخلی هماهنگ کرد. البته میزان گرمایش این شومینه‌ها نسبت به انواع دیگر، کمتر است.

شومینه ژل‌سوز: نصب شومینه‌های ژل‌سوز بسیار ساده است و بدون نیاز به دودکش، لوله، و یا سیم قابل‌نصب هستند. سوخت این شومینه‌ها، که کمتر هم رایج هستند، از ژل که از بقیه سوخت‌ها گران‌تر است تأمین می‌شود.

شومینه چه مزایا و معایبی دارد؟

بزرگ‌ترین مزیت شومینه، زیبایی آن است. شومینه یک وسیله‌ی لوکس و زیبا در خانه است که شعله‌های آن لطافت، زیبایی، آرامش، و دلپذیری خاصی به محیط می‌بخشد.

اما استفاده از شومینه، در کنار این مزایا، معایبی هم دارد. شومینه‌ها انرژی گرمایشی بسیار محدودی تولید می‌کنند اما میزان انرژی زیادی را هدر می‌دهند. در ‌واقع می‌توان گفت شومینه‌ها در اتلاف انرژی تقریباً بی‌رقیب هستند.

شومینه بهتر است یا بخاری ؟

شومینه‌های هیزمی تنها ۱۵ درصد از انرژی چوب را به گرما تبدیل می‌کنند. حتی در شومینه گازی که به بهره‌وری تا ۷۵ درصد از سوخت دست یافته، انرژی بیشتری نسبت به بخاری‌ها مصرف می‌شود. در‌ واقع استفاده از شومینه همانند استفاده از بخاری در کنار پنجره‌ی باز است. حتی استفاده از شومینه در خانه‌هایی که کاملاً عایق شده‌اند هم تا ۳۰ درصد مصرف انرژی را بالا می‌برد. به نظر می‌رسد که با نصب شومینه، هیچ تضمینی برای تأمین گرمایش محیط نیست و علاوه بر اتلاف انرژی، محیط زیست هم آلوده می‌شود.

بخاری‌های برقی هم دست کمی از شومینه ندارند. با اینکه بخاری‌های برقی بسیار کم حجم و گرمابخش هستند، اما میزان مصرف آن‌ها در مقایسه با وسایل گرمایشی گازی چیزی نزدیک به ۳۰ به ۹۰ است. این، نشان دهنده میزان بهره‌وری کم این بخاری‌ها در مقابل مصرف انرژی بالای آن‌ها است.

بخاری گاز‌سوز اما از بهره‌وری بالایی برخوردار است. این بخاری‌ها تا ۹۰ درصد در مصرف انرژی بهره‌وری دارند و کمترین میزان ممکن از انرژی را هدر می‌دهند.